مقدمه:


جابجايي و انتقال دادن انسانها و يا اموال و كالا ها از جايي به جاي ديگر در قلمرو حمل و نقل قرار مي گيرند. اين مسئله در واقع يكي از مشغله هاي مهم انساني از ابتدايي ترين تا پيشرفته ترين مراحل توسعه بوده است.راهها و وسایل نقليه دو ركن اساسي حمل و نقل مي باشند .در گذشته که انسان مسافات زيادي پيموده و از پا ا بعنوان وسيله حمل و نقل استفاده مي كرد نيازش به راه محدود بود اما از زماني كه به توليدات زياد پرداخت نياز به ايجاد راههاي بهتر و جاده هايي با مشخصات فني و مناسب احساس كرد .تا اينكه امروزه استفاده از وسايل نقليه غول پيكر و سريع السير و راههايي در زمين و هوا و دريا با كيفيتهاي بسيار بالا امري غير قابل اجتناب گرديده است.

سير تحول شهر سازي و شبكه حمل و نقل در ايران را مي توان به سه دوره عمده تقسيم نمود:
١ ـ دوران باستان ٢ ـ بعد از ظهور اسلام ۳ ـ عصر جديد

شهر سازي معاصر


آنچه كه تحت عنوان شهر سازي دوره جديد هجوم موجي فراگير به شهرهاي بزرگ و سپس به سراسر كشور رسيد ، چيزي جز انعكاس تحولات غرب نبود.سالها پس از انقلاب صنعتي در غرب كه دگرگوني هايي از شيوه هاي غربي شهر نشيني و برنامه ريزي شهر ي به عمل آمد. .اين مسئله ابتدا در شكل ساختمانهاي شهري و معماري تك بنا ها و سپس بصورت تأثير بر روي اقدامات شهر سازي اوليه حكومت پهلوي ـ كه عبارت بود از تحميل الگوي مشبك خيابان كشي در بافت قدیمي شهر ها ـ بتدريج به شكل قوانين نوسازي و بهسازي در آمد.به دنبال رشد شديد جمعيت شهرها و نياز به فضاهايي تازه و وسيع براي شهروندان تازه وارد ،تصميم احداث شهرها و شهرك هاي جديد گرفته شد.

نقش شبكه ارتباطي در شهر سازي معاصر


آنچه كه موجب از هم پاشيدگي بافت قديمي شهرها شد ،ورود اتومبيل و به ناچار خيابان كشي هايي براي ايجاد شبكه هاي ارتباطي به منظور تسهيل در رفت و آمد آن بود. اگر چه ورود اتومبيل به بافت هاي قديمي امري الزامي مي نمود، اما فرصتي براي انطباق با شرايط جديد ، به بافتهاي قدمي داده نشد.خيابان كشي هاي سريع، نا هماهنگ و بدون مطالعه و همچنين ورود غافلگير كننده اتومبيل ،ارتباط فضايي و پيوسته اين بافت ها را كه طي سالها ي متمادي و بر اساس ارتباطات اجتماعي و اقتصادي شهروندان شكل گرفته بود،از هم پاشيده و باعث شد تا بافتهاي قديمي خصوصيات و كاركردهاي قديمي خود را از دست بدهد.

توسعه حمل و نقل ([Only Registered Users Can See Links])

با ساخت اولين اتومبيل در سال ۱۸۸۶ (توسط دايملر و بنز)، تلاشهاي بشر جهت افزايش تحرك و همچنين دسترسي آسانتر به موقعيتها توسط سيستم حمل و نقل، وارد مرحله جديدي شد. توسعه سيستم حمل و نقل در قرن بيستم ميلادي موجب گسترش شهرها و در نتيجه رشد قابل توجه جمعيت آنها گرديد، بطوريكه تعداد شهرهاي با جمعيت بالاي يك ميليون نفر از حدود ۱۰۰ شهر در سال ۱۹۵۰ ميلادي به حدود ۱۰۰۰ شهر در سال ۲۰۰۰ ميلادي رسيده است. افزايش جمعيت به همراه رشد فعاليتهاي روزمره، ضمن افزايش تعداد سفرهاي روزانه، با توجه به محدوديت زيرساختهاي حمل و نقل، موجب بروز مشكلات فراواني براي گردانندگان و استفاده‌كنندگان از سيستم گرديده است.

جنبه های حمل و نقل

 

رشته حمل و نقل دارای جنبه های گوناگونی است : در یک طبقه بندی کلی می توان آن را به سه بخش زیر ساخت ، وسایل نقلیه و بهره برداری تقسیم نمود. زیر ساخت شامل شبکه های حمل و نقل ) جاده ها ، خطوط راه آهن ، راه های هوایی ، راه های آبی ، خطوط لوله حمل مواد ، غیره ) مورد استفاده و همچنین گره ها یا پایانه ها ( مانند فرودگاه ها ، ایستگاه های راه آهن ، ایستگاه اتوبوس ، بنادر . وسایل نقلیه عموماً در شبکه ها حرکت می کنند، مانند اتومبیلها،قطارهاو هواپیماها .

 

 

طبقه بندی های حمل و نقل


غیر انسانی : حمل و نقل با استفاده از نیروی حیوانات
هوانوردی ([Only Registered Users Can See Links])
حمل و نقل کابلی
حمل و نقل با نیروی انسانی
حمل و نقل پیوندی
حمل و نقل جاده ای موتوری
حمل و نقل غیر جاده ای موتوری
ترانزیت سریع شخصی ( شبیه یک سرویس تاکسی خودکار)
حمل و نقل لوله ای
حمل و نقل ریلی ([Only Registered Users Can See Links])
حمل و نقل دریایی
حمل و نقل فضایی
حمل و نقل در سایر سیاره ها
حمل و نقل پیشنهاد شده برای آینده ...............

مطالب مرتبط در این زمینه

شهرسازی واژهٔ معادل رشته Municipal Engineering در انگلستان است که در سیستم دانشگاهی ایران در ردهٔ مهندسی طبقه‌بندی شده است اما معمولاً در دانشکدهٔ هنر و معماری ارائه می‌گردد. تاریخچهٔ ساخت و کاربرد این واژه در فارسی برمی گردد به حضور کارشناسان آلمانی در ایران در دههٔ بیست خورشیدی که در برابر واژهٔ آلمانی Städtebau با همین مفهوم مشابه ساخت و ساز شهر قرار داده شد. شهرسازی در یک تعریف عام عبارتست از مداخله و تنظیم فضا و فعالیت به منظور بهبود کیفیت زندگی ساکنان. در کتب درسی دانشگاهی آمده است که مجموعهٔ روش‌ها و تدابیر ارزشمند و مفیدی که متخصصین امور شهری به وسیلهٔ آن شهرها را بهتر می‌سازند، به شهرسازی یا علم تنسیق شهرها شهرت دارد.[۱] و یا شهرسازی عبارت است از مطالعهٔ طرح‌ریزی و توسعهٔ شهرها با در نظر گرفتن احتیاجات اجتماعی و اقتصادی با توجه به حداقل رساندن مشکلات شهری و پاسخ‌گویی به نیازهای عمومی جمعیت شهری.[۱] واژه شهرسازی به علت میان رشته‌ای بودن آن، واژه‌ای درست است[۲] زیرا گرایش طراحی شهری نیز در مقطع فوق لیسانس در ایران ارائه می‌شود که مباحث زیبایی شناسی و منظر شهری در آن بیشتر از برنامه ریزی شهری به چشم می‌خورد. همچنین در مقطع کارشناسی، دانشجویان واحدهای درسی مهندسی آب و فاضلاب و مهندسی ترافیک و جامعه‌شناسی و ... را نیز می گذرانند که این نشان از میان رشته‌ای بودن شهرسازی دارد و نمی‌توان نام آن را فقط برنامه ریزی شهری گذاشت زیرا در برنامه ریزی شهری اسکیس و راندو و پرزانته و مباحث زیبایی شناختی کمتر وارد می‌شود و طراحان شهری بر این مباحث مسلط هستند.