تعریف منطقه بندی:

تقسیم یک شهر به مناطق ویژه با مرزهای معین برای نقش پذیری هر یک از این مناطق را منطقه بندی شهری گویند. در واقع منطقه بندی استفاده منطقی و نظامپذیر از زمین های شهری در آینده است.

واژه منطقه بندی(Zoning) عمدتا در دو جنبه اختصاصی زمین برای اهدف ویژه و کنترل کاربرد ارتفاع و ساختمان سازی مفهوم می یابد . جنبه بعدی به نظم در تراکم جمعیت معطوف می گردد . بنابراین منطقه بندی بعنوان نظم با قانون در جهت استفاده از زمین و ساخت و ساز و ارتفاع و تراکم ساختمانها در نواحی ویژه برای اهداف هماهنگ امنیتی، سلامت، بهداشت و رفاه عمومی و اجتماع است. روشن است که مفهوم منطقه بندی در ایجاد بخشهای مسکونی، تجاری، صنعتی، شهری تشکیلاتی و هدایت این بخشها  زیر نظر قانون اتلاق می گردد...............................

اصول و معیارهای پایه درمنطقه بندی عبارتند از:

ایجاد یک نظام سلسله مراتسیمات شهری متشکل از منطقه، نایه، محله و و احد همسایگی.

     این نظام بویژه باید از شبکه های ارتباطی و خدماتی مورد نیاز هر یک از رده ها به فراخور مقیاس و بصورتی آشکار و کارا برخوردارباشد.

نوبت سنجی توسعه و تحول در زمینه های جمعیت پذیری( با تاکید بر اسکان و اشتغال) و قابلیت ساخت و ساز و توسعه کالبدی.

تثبیت کاربری های موجود در رده های: 1-حوزه ای – منطقه ای 2-ناحیه ای – محله ای و خارج کردن آنها از سطوح قابل بارگذاری.

ارزیابی تراکم های جمعیتی در هر یک از محلات و تلاش برای ایجاد تعادل نسبی بین سطوح مسکونی و خدماتی از طریق کاهش سطوح مسکونی در محلات پرتراکم و تشویق به افزایش تراکم در محلات پرجمعیت. در این حالت ابزار کنترل در محلات مختلف، کنترل تعداد واحدهای مسکونی از طریق صدور پروانه های ساختمانی و ساخت و سازهاست.

محاسبه سطوح قابل ساخت و ساز( اعم از مسکونی، خدماتع انتفاعی و غیرانتفاعی) از طریق کسر سطوح خدماتی تثبیتی، سطوح مسکونی و خدماتی تثبیت شده ( با کاهش یا افزایش تراکم جمعیتی و ساختمانی), شبکه راهها و سطوح غیرقابل ساخت(حریم ها و غیره)و بارگذاری در این اراضی با توجه با توان و قابلیت های محیطی، برخورداری از شبکه رفت و آمد و خدمات.....................................
جنبه های منطقه بندی:
منطقه بندی تراکمی
منطقه بندی ارتفاعی
منطقه بندی کاربری

مطالب مرتبط در این زمینه

منطقه‌بندی به آمایش سرزمین یا برنامه استفاده از زمین گفته می‌شود که در بیشتر کشورهای پیشرفته مورد استفاده قرار گرفته است و توسط شوراهای محلی اعمال می‌گردد. منطقه‌بندی می‌تواند بر اساس نحوه استفاده از زمین (تنظیم اینکه ممکن است زمین در چه مواردی مورد استفاده باشد.)طراحی گردد. به عنوان مثال ارتفاع ساختمان‌ها، نحوه پوشش، ویژگی‌های مشابه و یا ترکیبی از این موارد میتواند اساس این طبقه‌بندی باشد. برخی از مثالهای آشنای منطقه‌بندی در ایران، منطقه تجاری، شهرک صنعتی، مناطق ساختمانهای بلند میباشند. مشابه برنامه‌ریزی شهری، منطقه‌بندی دارای روش‌های دیکته شده برای استفاده از مناطق مختلف بر اساس اهدافی خاص در بسیاری از شهرها می‌باشد. [۱]